Maslačne (buterne) kiseline, tj. butirat, su masne kiseline kratkih lanaca koje su glavni izvor hrane za ćelije u debelom crevu. Zbog svog protivupalnog dejstva veoma su važne za normalno funkcionisanje creva. Njihova uloga nije puno poznata, a reč je o sastojku izuzetno važnom za normalno funkcionisanje creva, za koji je dokazano da blagotvorno deluje kod upalnih oboljenja, dijareje, bolova u stomaku, malaksalosti i drugih crevnih poremećaja.
Kako nastaju butirati?
Buterna (maslačna) kiselina je prisutna u prirodi kao komponenta masne frakcije mleka i njegovih derivata. Kod ljudi, to je fiziološka supstanca koja nastaje u debelom crevu kao rezultat fermentacije dijetetskih vlakana. Konzumacijom voća, povrća i mahunarki unosimo u organizam vlakna, odnosno fruktooligosaharide (FOS). Fermentišu ih "dobre" bakterije, zbog čega onda posledično nastaju butirati. Bez ovih „dobrih“ bakterija, fermentacija celuloze i dijetetskih vlakana ne bi bila moguća. Studije pokazuju da konzumiranje više vlakana povećava proizvodnju butirata, dok manje vlakana smanjuje njegovu proizvodnju. Bez butirata za proizvodnju energije, ćelije debelog creva gube svoju funkciju.
Moćni butirati pomažu kod mnogih crevnih poremećaja
Butirati blagotvorno utiču na brojna crevna stanja. Dokazano je da smanjuju pH vrednost i povećavaju kiselost crevnog sadržaja, uravnotežuju sastav crevne mikrobiote i podstiču ravnotežu imuniteta.
Savremeni način života često podrazumeva veći unos šećera, veštačkih zaslađivača i masti, konzumiranje alkohola, cigareta, antiseptika i antibiotika. Takav sistem za varenje je često poremećen, a tegobe se ogledaju u nadimanju, gasovima, bolovima i grčevima u stomaku, opstipaciji i dijareji, što izaziva sumnju na sindrom iritabilnog creva. U ovim slučajevima butirati su izuzetno važni. U saradnji sa sojevima dobrih bakterija - Bifidobacterium, postižu najbolji efekat, pomažu u olakšavanju simptoma i ponovnom uspostavljanju ravnoteže crevne mikroflore.
Buterna kiselina, fruktooligosaharidi (FOS) i bifidobakterije su zato izuzetno važni za normalno funkcionisanje creva. Svaka komponenta pojedinačno ima pozitivnu ulogu, a zajedničkim delovanjem postižu posebno blagotvorno dejstvo i mogu pomoći u oporavku i ublažavanju simptoma sindroma iritabilnog kolona (nervozna creva / IBS).
Izvori:
Soukker, G.A., Chernoff, M.C., Hill, R.A., Gates J.E., Nassarm, J.J., Shipley, E.A. Effect of purified cellulose, pectin, and a low-residue diet on fecal volatile fatty acids, transit time, and fesal weight in humans (pristupljeno: 8. februara 2024.)
Donohoe, Dallas R.; Garge, Nikhil; Zhang, Xinxin; Sun, Wei; O'Connell, Thomas M.; Bunger, Maureen K.; Bultman, Scott J. (2011). "The Microbiome and Butyrate Regulate Energy Metabolism and Autophagy in the Mammalian Colon". Cell Metabolism (pristupljeno: 8. februara 2024.)
Blouin, J.M., Penot, G., Collinet, M., Nacfer, M., Forest, C., Laurent-puig, P., Coumoul, X., Barouki, R., Benelli, C., Bortoli, S., Butyrate elicits a metabolic switch in human colon cancer cells by targeting the pyruvate dehydrogenase complex (pristupljeno: 8. februara 2024.)