Šta je Kronova bolest – simptomi i lečenje


Šta je Kronova bolest – simptomi i lečenje

Šta je Kronova bolest – simptomi i lečenje

Kronovu bolest karakteriše hronična upala bilo kog dela gastrointestinalnog trakta, od usta do anusa, koja ima progresivni i destruktivni tok. Kod osoba koje boluju od Kronove bolesti, zapaljenje se prostire duž cele debljine crevnog zida, od sluzokože do spoljašnjeg sloja organa, tzv seroze.Kronova bolest obično ima svoja pogoršanja i smirenja (egzacerbacije i remisije), a u svetu je sve učestalija. Oko 15% pacijenata će ući u remisiju nakon prve pojave simptoma bolesti. Kod drugih, bolest može imati povremene duge periode (nedelje, meseci) s blažim simptomima (blagi proliv, grčevi) ili, u ređim slučajevima, teške i onesposobljavajuće simptome (jak bol u trbuhu, obilne dijareje, začepljenje creva). Pravilno lečenje pomaže usmeravanju bolesti u remisiju. Sa višestrukim pogoršanjima, ova bolest može napredovati od početno blagih do umerenih upalnih stanja, sve do teške penetrirajuće fistulizacije (spoja dva tkiva koja inače nisu povezana).

Učestalost tipova Kronove bolesti

  • ● Kod otprilike 30% pacijenata bolest zahvata tanko crevo, posebno terminalni ileum
  • ● Kod 20% pacijenata prisutna je zahvaćenost samo debelog creva
  • ● Kod oko 50% pacijenata bolest zahvata debelo i tanko crevo

Nažalost, za ovu specifičnu bolest ne postoji lek, a periodi intenzivnih pogoršanja i smanjenja simptoma javljaju u nepredvidivim razmacima.

Etiologija (uzroci)

Okidači Kronove bolesti mogu biti neuravnotežen imuni sistem, izmenjena crevna mikroflora ili genetska osetljivost – ali uzrok bolesti je u principu nepoznat.U slučaju genetske osetljivosti, radi se o osobama sa određenim mutacijama gena, tačnije, sa predispozicijama za ovu bolest. Postoje i značajni dokazi koji upućuju na to da je Kronova bolest rezultat narušenog imunološkog odgovora u crevima faktorima životne sredine kao što su lekovi, toksini, infekcije ili crevni mikrobi kod genetski osetljivog domaćina.

Početak bolesti u mladosti u većini slučajeva zahteva brzo, ali dugotrajno lečenje kako bi se sprečilo njeno napredovanje i nastanak komplikacija sa crevima. Кronova bolest je složeno medicinsko stanje i lečenje treba da bude personalizovano da bi se pravilno lečio svaki pojedinačni slučaj.

Simptomi Kronove bolesti

  • ● Gubitak apetita
  • ● Gubitak telesne težine
  • ● Povišena temperatura
  • ● Dijareja
  • ● Krv u stolici
  • ● Vrtoglavica
  • ● Anemija
  • ● Povraćanje
  • ● Crvene beonjače
  • ● Bol u očima
  • ● Osećaj fizičkog umora
  • ● Grčevi u stomaku
  • ● Bol u zglobovima
  • ● Promene na koži poput crvenila i kvržica ispod površine kože
  • ● Afte, bol u desni i u jednjaku
  • ● Perforacije i fistule
  • ● Anksioznost i depresija

Kronova bolest kod dece

Kronova bolest pogađa decu i odrasle na sličan način. Osim tipičnih simptoma, koji se pojavljuju i kod odraslih osoba, deca s Kronovom bolešću mogu imati usporen rast i anemiju. Kada lekar odredi terapiju i načine lečenja, važno je uzeti u obzir moguće uticaje bolesti na rast deteta, razvoj, zdravlje kostiju i psihosocijalno funkcionisanje.

Lečenje

Sama dijagnoza postavlja se pomoću kolonoskopije ili irigografije. Lečenje uključuje 5–ASA, kortikosteroide, imunomodulatore, anticitokine i antibiotike. Oboleli od Kronove bolesti su primorani da ceo život uzimaju mnoštvo specijalizovanih lekova i dijetetskih suplemenata za ublažavanje simptoma Iako je u skoro 70% slučajeva na kraju potrebna operacija, ona se izbegava kod svih blažih oblika bolesti. Hirurško lečenje je prvenstveno indikovano u slučajevima perianalnih bolesti koje često karakterišu fistule. Resekcija zahvaćenog segmenta creva može da ublaži simptome, ali ne može da izleči ovu bolest, jer se ona često ponavlja i nakon resekcije. Međutim, ako se hirurško lečenje obavi u pravo vreme, gotovo kod svih pacijenata poboljšava se kvalitet života.

Šta sve pomaže pri ublažavanju simptoma Kronove bolesti

  • ● Na početku lečenja potrebna je temeljna procena težine, lokalizacije i obima bolesti kako bi se postavila tačna dijagnoza, identifikovale sve komplikacije i odabrala odgovarajuća terapija. Sama bolest se može podeliti u dve kategorije - laka do umerena i umerena do teška. Oba stanja se mogu ublažiti određenim lekovima ili dodacima ishrani.Imunomodulatori menjaju aktivnost imunološkog sistema. Između ostalih, pre operacije vredi pokušati sa upotrebom azatioprina i njegovog metabolit 6-merkaptopurina (6-MP).Na primer, pacijenti koji odbijaju hirurško lečenje i oni sa ograničenom bolešću koji imaju teške simptome su dobri kandidati za imunomodulatorno lečenje.
  • ● Butirati pomažu u balansiranju crevne mikroflore i doprinose održavanju funkcije i integriteta crevne barijere obezbeđujući zaštitu ćelijama od štetnih supstanci kako bi creva bila zdrava i bez bolesti, a nalaze se u Colosalu.
  • ● Probiotici su dodaci ishrani koji sadrže žive mikroorganizme korisne za organizam čoveka, jer poboljšavaju ravnotežu mikroorganizama u probavnom traktu. Uzimanje probiotika preporučuje se većini ljudi pa tako i onima koji boluju od Kronove bolesti.
  • ● Sredstva protiv dijareje mogu ublažiti simptome Kronove bolesti i stabilizovati probavu.
  • ● Laksativi, sa druge strane, mogu olakšati probleme zatvora, ali je važno uzimati ih pod lekarskim nadzorom.

REFERENCE

  1. 1. Zaidi D, Wine E. Regulation of Nuclear Factor Kappa-Light-Chain-Enhancer of Activated B Cells (NF-κβ) in Inflammatory Bowel Diseases. Front Pediatr. 2018;6:317.
  2. 2. Lightner, A. L., McKenna, N. P. , Alsughayer, A., Loftusm, E. V. , Raffals, L. E., Faubion, W. A., Moir, C. (2019.) “Anti-TNF biologic therapy does not increase postoperative morbidity in pediatric Crohn's patients.” in Journal of Pediatric Surgery , 54(10):2162-2165.
  3. 3. Papay, P., Ignjatovic, A., Karmiris, K., Amarante, H., Milheller, P., Feagan, B., D'Haens, G., Marteau, P., Reinisch, W., Sturm, A., Steinwurz, F., Egan, L., Panés, J., Louis, E., Colombel, J.F., Panaccione, R. (2013.) “Optimising monitoring in the management of Crohn's disease: a physician's perspective.” in Jornal of Crohns Colitis. 7(8):653-69.
  4. 4. Roda, G. , Chien Ng, S., Kotze, P. G., Argollo, M., Panaccione, R., Spinelli, A. Kaser, A., Peyrin-Biroulet, L., Danese, S. (2020.) “Crohn's disease”, in Nat Rev Dis Primers, 6(1):26.
  5. 5. Duricova, D., Fumery, M., ; Annese, V. ; Lakatos, P. L. , Peyrin-Biroulet, L., Gower-Rousseau, C. (2017.) “The natural history of Crohn’s disease in children: a review of population-based studies in European Journal of Gastroenterology & Hepatology, 29 (2):125-134.
  6. 6. Ghazi, L. J. (2015.) Crohn’s Disease, Medscape website, http://emedicine.medscape.com.
  7. 7. Ananthakrishnan, A. N., Higuchi, L. M., Huan, E. S., et al. (2012.) “Aspirin, nonsteroidal anti-inflammatory drug use, and risk for Crohn’s disease and ulcerative colitis: a cohort study in Annals of Internal Medicine, 156(5):350–359.
  8. 8. Ko, Y., Butcher, R., Leong, R. W. (2014.) “Epidemiological studies of migration and environmental risk factors in the inflammatory bowel diseases”, in World Journal of Gastroenterology, 20(5):1238–1247.
  9. 9. Hou, J. K. , Abraham, B., El-Serag, H. (2011.) “Dietary intake and risk of developing inflammatory bowel disease: a systematic review of the literature, in American Journal of Gastroenterology, 106(4): 563–573.
  10. 10. Targan SR. Biology of inflammation in Crohn's disease: mechanisms of action of anti-TNF-a therapy. Can J Gastroenterol. 2000 Sep;14 Suppl C:13C-16C.
  11. 11. Danoy, P., Pryce, K., Hadler, J., Bradbury, L. A. , Farrar, C., et al. (2010.) “Association of Variants at 1q32 and STAT3 with Ankylosing Spondylitis Suggests Genetic Overlap with Crohn's Disease” , in PLOS Genetics, 7(2).
  12. 12. “Arthritis” (2008.), medical website Healthline Networks, https://web.archive.org/web/20...
  13. 13. Baumgart, D. C.; Sandborn, W. J. (2012). Crohn's disease, in The Lancet. 380 (9853): 1590–605.